Οι νικητές

Αδιαμφισβήτητοι νικητές της φετινής χρονιάς οι Ξενοδόχοι, όσοι δηλαδή προσέφεραν ως υπηρεσία τη διανυκτέρευση στο κατάλυμα τους. Η αύξηση των αφίξεων δημιούργησε μεγαλύτερη ανάγκη για accommodation με τα ξενοδοχεία, τα boutique καταλύματα, τα private houses και φυσικά τα Airbnb να πρωταγωνιστούν. Οι ΤΟs βρήκαν στην Ελλάδα έναν ιδανικό και φθηνό προορισμό για το φετινό καλοκαίρι, οι πλατφόρμες δεν προλάβαιναν να στέλνουν κρατήσεις ενώ και τα ηλεκτρονικά μέσα των καταλυμάτων δούλεψαν αρκετά και από νωρίς. Στα καταλύματα φαίνεται πως η αύξηση των κρατήσεων, φέρνει και αύξηση των εσόδων, όχι όμως και των κερδών λόγω υψηλότερων λειτουργικών. Για τους ξενοδόχους το 2022 είναι μια καλή χρονιά.

​

Το Υπουργείο Τουρισμού μπορεί πράγματι να πανηγυρίζει καθώς πέτυχε όλους τους στόχους που είχε θέσει για μια δυνατή σεζόν σε επίπεδο ποσότητας. Με αυτό το κριτήριο, και όπως φαίνεται μέχρι και τον Οκτώβριο, τα νούμερα των αφίξεων είναι μια ξεκάθαρη επιτυχία μετά από δύο χρόνια ύφεσης και προβλημάτων εξαιτίας της πανδημίας. Το “All you need is Greece”, μεταφράστηκε επιτυχώς από τους καλεσμένους ως “The party is here” με αποτέλεσμα τη αθρόα συρροή τουριστών που είχαν ανάγκη να ξεδώσουν. Δυστυχώς όμως η ποσοτική αύξηση των τουριστών δεν οδήγησε και σε αντίστοιχη αύξηση τζίρου στον ευρύτερο τομέα του τουρισμού και ειδικά στη γαστρονομία καθώς τα αυξημένα κόστη και το χαμηλότερο επίπεδο τουριστών κράτησαν τα budgets. Για το Υπουργείο Τουρισμού το 2022 είναι μια καλή χρονιά.

      

Αν κάποιοι ακόμη μπορούν να χαμογελούν αυτοί είναι τα transfers και τα yachts. Θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί και ως η χρονιά των transfers καθώς τα μικρά βανάκια κατέκλυσαν τις τουριστικές περιοχές την ώρα που η ανάγκη για ιδιωτικότητα, ευκολία και άνεση ήταν αυξητική. Η ίδια ανάγκη οδήγησε στην αύξηση των ναύλων ιδιωτικών σκαφών και private villas οδηγώντας ένα μέρος του τουρισμού πολυτελείας σε δημοφιλείς προορισμούς. Για τα transfers το 2022 είναι μια καλή χρονιά.  

       

Οι αμήχανοι

Ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες, άναψε τις φωτιές της από νωρίς αλλά σύντομα έμεινε από κάρβουνο. Η εστίαση φέτος το καλοκαίρι αναρωτιέται ακόμη αν κέρδισε ή έχασε αναμένοντας το VAR. Την ώρα που η μπάλα περνούσε τη γραμμή ένα αόρατο χέρι τη σταμάτησε και το γήπεδο έμεινε σαστισμένο να κοιτά τον διαιτητή. Με μια φράση, περισσότερος κόσμος, μικρότερος τζίρος. Αυτή είναι η κατάσταση στην εστίαση που βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με ένα υψηλότερο λειτουργικό κόστος λόγω ενέργειας, υψηλότερο food cost λόγω πληθωρισμού και έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, λόγω του φαινομένου της παραίτησης και της στροφής των εργαζομένων σε άλλες μορφές απασχόλησης. Οι επισκέπτες έχοντας δαπανήσει μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού τους στην μετακίνηση και στη διανυκτέρευση, μείωσαν αισθητά το budget για διασκέδαση και φαγητό, αναζητώντας οικονομικότερες λύσεις. Θύμα η ποιότητα καθώς η μείωση του τζίρου έφερε και μειώσεις στις προμήθειες πρώτων υλών, είτε σε ποσότητα αλλά κυρίως σε ποιότητα. Μετά από έναν καλό Μάιο και έναν καλό Ιούνιο, η εστίαση ξεκίνησε έναν αγώνα επιβίωσης για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται. Μοναδική αχτίδα φωτός για την Αθήνα και τους δυνατούς τουριστικούς προορισμούς ο Σεπτέμβριος, που δείχνει να κινείται παραδοσιακά με περισσότερο ποιοτικούς επισκέπτες. Σε προορισμούς όπου η σεζόν λήγει τέλος Αυγούστου τα πράγματα είναι μάλλον δύσκολα. Για την εστίαση το 2022 είναι μια αμήχανη χρονιά

​

Οι χαμένοι

Οι τουριστικοί προορισμοί με επισκέπτες κυρίως Έλληνες είναι οι μεγάλοι χαμένοι για το 2022 καθώς αυτό χαρακτηρίζεται από την εξαφάνιση του Έλληνα τουρίστα, είτε γιατί δεν ταξίδεψε ποτέ, είτε γιατί όσοι ταξίδεψαν προτίμησαν την ασφάλεια του πατρικού ή φιλικού σπιτιού. Είναι αλήθεια πως από την έναρξη του πολέμου και μετά, οι προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών προσέκρουσαν στον ηλεκτροφόρο φράχτη που ύψωσε η ενεργειακή κρίση με τους λογαριασμούς ρεύματος να εκτινάχθηκαν, βάζοντας ρήτρα αναπροσαρμογής στα καλοκαιρινά σχέδια των οικογενειών που ταυτόχρονα έμεναν και από βενζίνη. Οι νησιωτικοί προορισμοί έγιναν απλησίαστοι για οικογένεια με αυτοκίνητο να ταξιδεύει με πλοίο σε τιμές αεροπλάνου, πολλές φορές και παραπάνω. Ο ήχος του φρεναρίσματος ακούστηκε σε όλη την επικράτεια στα μέσα Ιουνίου και από τότε τα λάστιχα έμειναν κολλημένα στο οδόστρωμα. Ηπειρωτικοί προορισμοί δυσκολεύτηκαν ενώ άλλοι που έκαναν κόπο τα τελευταία χρόνια για επιμήκυνση της σεζόν την είδαν να συρρικνώνεται. Για πολλούς προορισμούς που στηρίζονται σε Έλληνες επισκέπτες το 2022 είναι μια κακή χρονιά. Δεν μπορεί π.χ. η Καλαμάτα να ξεκινά τη σεζόν στις 15 Ιουλίου και να τελειώνει στις 22 Αυγούστου μετά από τόσες επενδύσεις.

​

Η ποιότητα σίγουρα δεν είναι από τις κερδισμένες τη φετινή χρονιά. Τόσο η αύξηση του πληθωρισμού όσο και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού οδήγησαν σε λύσεις ανάγκης. Φθηνότερα υλικά, χαμηλότερη ποιότητα, έλλειψη δημιουργικότητας, δυσκολία στην παραγωγή υπεραξίας, πιεσμένο και τυπικό σέρβις, ανεπάρκεια, όλα έπαιξαν τον ρόλο τους για να κρατηθούν τα προσχήματα και να βγει η χρονιά.   

​

Συμπέρασμα

Η τουριστική σεζόν θα κλείσει με την επίτευξη αρκετών ρεκόρ κυρίως ποσοτικών δίνοντας μια αίσθηση επιτυχίας. Παρατηρώντας όμως λίγο πιο προσεχτικά το VAR του τουρισμού φαίνεται πως για ελάχιστα εκατοστά η σεζόν βρίσκεται σε θέση οffside καθώς δεν καλύπτεται από την ποιότητα, έτσι το γκολ θα ακυρωθεί.

​

Η Ελλάδα έχει την ανάγκη να προσελκύει μεγάλο αριθμό τουριστών κάθε χρόνο, αλλά για να περάσει στον επόμενο γύρο θα πρέπει να προσελκύσει και καλύτερο επίπεδο τουριστών, που να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν παραπάνω για να απολαύσουν αυτό το μοναδικό terroir που μας χάρισε η φύση. Το γεγονός πως ο τζίρος που έγινε σε αρκετές επιχειρήσεις δεν ανταποκρίνεται στο πλήθος των αφίξεων οδηγεί μοιραία σε ανισορροπία και κορεσμό των πόρων και δείχνει πως ο χειμώνας που έρχεται θα είναι δύσκολος εφόσον επαληθευτούν οι προβλέψεις για ενεργειακή κρίση.

​

Από την άλλη, θα είναι επώδυνο να οδηγηθούμε σε ένα σπιράλ υποβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών, που μας οδηγεί μαθηματικά στη δίνη της εσωστρέφειας και της παροχής "φθήνιας". Η άνοδος των τιμών σε παγκόσμια κλίμακα και η συνεκδοχική αύξηση των λειτουργικών εξόδων απορροφά πλέον μεγάλο μέρος των εσόδων συρρικνώνοντας το κέρδος. «Κόσμο είχαμε, λεφτά δεν βγάλαμε», είναι η φράση που ακούς σχεδόν παντού πλέον στην εστίαση, ενώ αρκετοί ηπειρωτικοί προορισμοί πιέστηκαν από την απουσία τουριστών.

​

Τώρα, που μάθαμε να ζούμε με την πανδημία, στην meta covid εποχή όπου οι ανάγκες των καταναλωτών άλλαξαν ραγδαία, η Ελλάδα έχει τη μοναδική ευκαιρία να τοποθετηθεί στο κέντρο του παγκόσμιου τουρισμού καθώς διαθέτει ακριβώς αυτό που ζητά ο κάθε επισκέπτης, την ψυχική ανάταση και ευεξία από το απαλό άγγιγμα του ήλιου, την θεραπευτική αγκαλιά της θάλασσας και των αυθεντικών γεύσεων της μητέρας γης. Αυτά όμως από μόνα τους δεν αρκούν. Είναι επιτακτική ανάγκη να ξεπεράσουμε γρήγορα την επιτυχία των αριθμών και να στραφούμε με γοργούς ρυθμούς προς δύο κατευθύνσεις: τη δημιουργία υπεραξίας στις προσφερόμενες υπηρεσίες και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Στόχοι απολύτως εφικτοί που όσοι εργάστηκαν σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση φέτος είδαν τους κόπους τους να ανταμείβονται.